بسياري از اشخاص كه در گير نامرتبي دندان ميباشند گهگاه با ظواهر خويش نقص داراهستند . ارتودنسي به آنها امداد مي نمايد لبخند زيباتري داشته باشند . پزشك معالج مهرداد فتحيان , ارتودنتيست و عضو هيات علمي دانشكده صدق و سقم اين باورها را بررسي مي نمايد . ارتودنسي در واقع معالجه ناهنجاريهايي است كه درباره با دندانها و فكها نسبت به قاعده جمجمه هست . معالجه اين ناهنجاريها مي تواند به طور جدا از هم يا اين كه هم زمان باشد . در معالجه ارتودنسي دندانها به مكان و نقطهاي تكان داده ميشود كه از نگاه زيبايي بهترين موقعيت ممكن را توليد نمايد .
بزرگسالان نميتوانند ارتودنسي انجام دهند اينكه بزرگسالان نميتوانند ارتودنسي انجام دهند , اعتقاد و باور نادرستي است . ارتودنسي سن خاصي ندارد . نوزادي كه با كام شكري به جهان آمده در به عبارتي ابتدا زير معالجه ارتودنسي قرار ميگيرد . به دليل بعضا سندرمها مثل سندرم كروزن هم ارتودنسي زودتر انجام مي شود كه معمولا با جراحي همراه است . اين معالجه براي اشخاص مضاعف پير نيز ميتواند جوابگو باشد . اما ارتودنسي براي بچهها در كشورهايي مانند ايالات متحده در سن شش سالگي انجام مي گيرد .
اينكه گفته مي گردد ناهنجاريهاي دنداني بيشتر از قبلي شدهاست , يك اعتقاد و باور صراحت دارد , در 300 سال اخير صورتها در مقايسه با سالهاي گذشته كشيدهتر شده كهاين تغيير و تحول در شكلظاهري صورت ميتواند در ارتقاء ناهنجاريها تاثيرگذار باشد , البته حقيقت اين است كه در سالهاي اخير اعتنا به مباحث زيباشناسي نيز بيشتر شده و زيبايي ظاهري بهعنوان مقوله مهمي مورد اعتنا قرار گرفته است .
جايگزيني دندان از دست رفته در پيشين چندان كليدي و مورد اعتنا كمبود , ولي در سالهاي اخير از ديد فرهنگي , بستر قابل قبولي براي اعتنا به ناهنجاريهاي دنداني و به صورت كلي تغييراتي كه مي تواند در صورت ظاهري اشخاص تاثيرگذار باشد , ساخت شده و از اين رو مراجعه مردمان براي معالجه بيشتر شدهاست . به همين دليل , تصور ميگردد از حيث آماري اشخاص بيشتري به ناهنجاريهاي دنداني و ارتوپديك فك دچار ميباشند , ولي حقيقت اين است كه اعتنا به مقوله زيبايي موجب ارتقا آماري مراجعه اشخاص به ارتودنتيستها شدهاست .
ارتودنسي , معالجه همگي ناهنجاريهاي دنداني است بعضا انحرافات و ناهنجاريها در فك يا اين كه دندان ميتواند به امداد ارتودنسي معالجه شود . بعضا ناهنجاريهاي فك بالا و ذيل هم خوب تر است در سن خاصي نسبت به وضع و اوضاع رشدي مريض معالجه شود . به صورت نمونه براي معالجه ناهنجاريهاي فك نسبت به جمجمه خوبتر است در سنين رويش ارتودنسي صورت پذيرد و ناهنجاري رفع شود تا در سالهاي آنگاه نياز به جراحي به دستكم رسد , ولي بعضا از ناهنجاريها از در دست گرفتن بيرون است . بعضا از ناهنجاريها احتمال دارد آنقدر شديد باشد كه معالجه ارتودنسي به تنهايي نميتواند آن را معالجه نمايد . به اين ترتيب ارتودنسي در هر سني امكانپذير است بهاين شرط كه اوضاع و احوال استخواني و دندانها و نسوج اطراف دندانهاي مريض از تندرست حتمي برخوردار باشد و اين اذن را به دكتر بدهد . چه بسا بيماراني مي باشند كه درمانهاي ارتودنسي ناحيهاي داراهستند و كارشناس ارتودنسي در همياري با ديگر متخصص ها بعضا درمانها را براي شخص انجام ميدهد .
ارتودنسي تنها سبب ساز قشنگ شدن دندانها مي گردد اين يقين نادرستي است! ارتودنسي حوزه پاييني صورت را تماما زير تاثير قرار مي دهد و خير فقط لبخند , بلكه فرم لب و طول بيني تا زنخدان را تصحيح مينمايد . به عبارت ديگر با ارتودنسي ميتوان صورت مريض را خوبتر كرد . ميتوان صورت خيلي گرد را يه خرده كشيدهتر نشان اعطا كرد و به عكس لب پر رنگ را يه خرده در سمت درون يا اين كه لبهاي نازك را پاره اي درسمت خارج متمايل كرد .
در مواقعي كه ارتودنسي به تنهايي نتواند به فيض مناسب رسد ميتوان از درمانهاي جراحي هم براي زيبايي بيشتر فك و دندان استفاده كرد , البته در بخش اعظمي موردها ميتوان نصيب تحتاني صورت مريض را فارغ از جراحي تغييرو تحول بخشيد . هنگامي كه ما وضع و اوضاع مطلوبي براي صورت مريض در لحاظ بگيريم دندانها و فكها مي بايست در موقعيتي باشد كه غايت زيبايي را آماده نمايد و ارتودنسي ميتواند اين كار را انجام دهد .
روشهاي نو ارتودنسي تبليغاتي و بيمعناست اما روشهاي جديدي بهاين معالجه بيشتر شدهاست و تبليغات صحيح و اما غيرواقعي نيز دراين مورد هست . يكي اينها ارتودنسي نامرئي است كه از 10 تا 12 سال پيش دردسترس مردمان قرار گرفته است .
ارتودنسي نامرئي در واقع به طلقهاي شيشهاي گفته مي گردد كه با دقت به ناهنجاريهاي دنداني تعداد آنان مختلف است . اين طلقها تا يكسري سال پيش صرفا براي بعضي درمانهاي ويژه قابل استفاده بود , ولي بخش اعظمي از اين مشكلات مرتفع شدهاست . ولي هنوز نيز معالجه كليه ناهنجاريها با اين وسيله مقدور نيست .
اين طلقهاي بيرنگ روي دندانها قرار ميگيرند و به زحمت ميتوان آنانرا روءيت كرد . مريض نيز هر دو هفته اين طلقها را بده بستان مي نمايد و ارتودنتيست طلق جديدي را كه با اعتنا به حال و روز دندانهاي مريض به كمپاني توليد كننده توصيه داده وارد دهن مريض مينمايد . بدين ترتيب حتيدر صورت تغيير و تحول رنگ اين طلقها نيز با دقت به اينكه زود ردوبدل مي شوند , به ديده نميآيند . اين معالجه فوقالعاده راحت است و در حين معالجه , كمتر كسي متوجه ميشود كه چيزي روي دندانهاي مريض قراردارد .
اما همانطور كه گفتم اين طلقها محدوديتهايي دارااست و صرفا 15 تا 20 درصد اشخاصي كه نياز به ارتودنسي دارا هستند مي توانند از اينها استفاده نمايند . ضمن اينكه اين معالجه دوچندان گران است . اما مدل ديگري از معالجه ارتودنسي نيز هست كه در حين معالجه معين نيست كه سيمها در سمت داخلي دندانهاي مريض قرار داراهستند .
دراين روش سيمها از درون روي دندانها نصب مي شود . اين معالجه نيز به طور كامل اثر گذار است اگرچه زمانگيرتر و گرانتر از درمانهاي معمولي است , البته زياد مناسب است و از آنجا كه دسته بركتها با بركتهاي معمولي فرق دارااست , گويش را اذيت نميكند و به نسوج اطراف دندان نيز صدمه نميزند و فقط مي بايست بهداشت دهن و دندان بخوبي رعايت شود .
ولي دراين روش نيز مي بايست به جور خاصي دندانها را مسواك زد و بهداشت را بخوبي رعايت كرد . ضمن اين كه گونه بركتها دراين روش گردتر و مسطح خيس است تا به لهجه جراحت نزند و نتايج مطلوبي نيز داراست . به همين جهت بيشتر از ارتودنسي معمولي مورد دقت بيماران قرار مي گيرد .
دندانها پس از ارتودنسي نيز تغييرشكل ميدهند اين مورد تا حد متعددي به روش ارتودنسي وابسته است . در حالتيكه روش گزينش شده براي معالجه مريض از ابتدا بر مبناي ثبات باشد , سود ثابتتري به همراه خواهد داشت . اما مريض هم بايستي براي ارتقاء موفقيت معالجه مواقعي را مورد اعتنا قرار دهد . در اينجا سهم دكتر معالج 80 درصد و سهم مريض 20 درصد است و همياري آنان با نيز احتمال موفقيت در معالجه را ارتقا مي دهد . البته امروزه بندرت بعد از معالجه رجوع دوباره ناهنجاري را در مريض مشاهده ميكنيم .
پلاك اثبات خوبتر از متحرك است در پيشين در بخش اعظمي از مورد ها از پلاكهاي متحرك استفاده ميشد , البته اكنون اين روش بندرت مورد استفاده قرار ميگيرد و نسبتاً كنار نهاده شدهاست . پلاكهاي متحرك نميتواند دندانها را در يك فضاي سهبعدي جابهجا نمايد ولي در معالجه اثبات , قابليت جابهجايي دندانها در يك فضاي سه بعدي هست . در روش درماني متحرك موفقيت تا حد متعددي به همياري مريض وابسته است . اما بدين معنا نيست كه پلاكهاي متحرك در آتي كنار گذارده ميشود , بلكه به مرور استفاده از آنها كمتر خواهد شد . در عين هم اكنون برخلاف آنچه تصور ميگردد , روش درماني اثبات كمتر به دندانها صدمه ميزند ; چراكه دندانها در جهت در دست گرفتن شده جنبش مينمايند .
چنانچه از پلاك متحرك استعمال شود , ريشه دندان در جهت نامناسبي جنبش مينمايد كه شايد به نظارت ريشه منجر گردد , البته به صورت كلي دلايل جانبي ناشي از معالجه تا حد زيا دي به بهداشت شخصي مريض وابسته است .
بسياري از اشخاص كه در گير نامرتبي دندان ميباشند گهگاه با ظواهر خويش نقص داراهستند . ارتودنسي به آنها امداد مي نمايد لبخند زيباتري داشته باشند . پزشك معالج مهرداد فتحيان , ارتودنتيست و عضو هيات علمي دانشكده صدق و سقم اين باورها را بررسي مي نمايد . ارتودنسي در واقع معالجه ناهنجاريهايي است كه درباره با دندانها و فكها نسبت به قاعده جمجمه هست . معالجه اين ناهنجاريها مي تواند به طور جدا از هم يا اين كه هم زمان باشد . در معالجه ارتودنسي دندانها به مكان و نقطهاي تكان داده ميشود كه از نگاه زيبايي بهترين موقعيت ممكن را توليد نمايد .
بزرگسالان نميتوانند ارتودنسي انجام دهند اينكه بزرگسالان نميتوانند ارتودنسي انجام دهند , اعتقاد و باور نادرستي است . ارتودنسي سن خاصي ندارد . نوزادي كه با كام شكري به جهان آمده در به عبارتي ابتدا زير معالجه ارتودنسي قرار ميگيرد . به دليل بعضا سندرمها مثل سندرم كروزن هم ارتودنسي زودتر انجام مي شود كه معمولا با جراحي همراه است . اين معالجه براي اشخاص مضاعف پير نيز ميتواند جوابگو باشد . اما ارتودنسي براي بچهها در كشورهايي مانند ايالات متحده در سن شش سالگي انجام مي گيرد .
اينكه گفته مي گردد ناهنجاريهاي دنداني بيشتر از قبلي شدهاست , يك اعتقاد و باور صراحت دارد , در 300 سال اخير صورتها در مقايسه با سالهاي گذشته كشيدهتر شده كهاين تغيير و تحول در شكلظاهري صورت ميتواند در ارتقاء ناهنجاريها تاثيرگذار باشد , البته حقيقت اين است كه در سالهاي اخير اعتنا به مباحث زيباشناسي نيز بيشتر شده و زيبايي ظاهري بهعنوان مقوله مهمي مورد اعتنا قرار گرفته است .
جايگزيني دندان از دست رفته در پيشين چندان كليدي و مورد اعتنا كمبود , ولي در سالهاي اخير از ديد فرهنگي , بستر قابل قبولي براي اعتنا به ناهنجاريهاي دنداني و به صورت كلي تغييراتي كه مي تواند در صورت ظاهري اشخاص تاثيرگذار باشد , ساخت شده و از اين رو مراجعه مردمان براي معالجه بيشتر شدهاست . به همين دليل , تصور ميگردد از حيث آماري اشخاص بيشتري به ناهنجاريهاي دنداني و ارتوپديك فك دچار ميباشند , ولي حقيقت اين است كه اعتنا به مقوله زيبايي موجب ارتقا آماري مراجعه اشخاص به ارتودنتيستها شدهاست .
ارتودنسي , معالجه همگي ناهنجاريهاي دنداني است بعضا انحرافات و ناهنجاريها در فك يا اين كه دندان ميتواند به امداد ارتودنسي معالجه شود . بعضا ناهنجاريهاي فك بالا و ذيل هم خوب تر است در سن خاصي نسبت به وضع و اوضاع رشدي مريض معالجه شود . به صورت نمونه براي معالجه ناهنجاريهاي فك نسبت به جمجمه خوبتر است در سنين رويش ارتودنسي صورت پذيرد و ناهنجاري رفع شود تا در سالهاي آنگاه نياز به جراحي به دستكم رسد , ولي بعضا از ناهنجاريها از در دست گرفتن بيرون است . بعضا از ناهنجاريها احتمال دارد آنقدر شديد باشد كه معالجه ارتودنسي به تنهايي نميتواند آن را معالجه نمايد . به اين ترتيب ارتودنسي در هر سني امكانپذير است بهاين شرط كه اوضاع و احوال استخواني و دندانها و نسوج اطراف دندانهاي مريض از تندرست حتمي برخوردار باشد و اين اذن را به دكتر بدهد . چه بسا بيماراني مي باشند كه درمانهاي ارتودنسي ناحيهاي داراهستند و كارشناس ارتودنسي در همياري با ديگر متخصص ها بعضا درمانها را براي شخص انجام ميدهد .
ارتودنسي تنها سبب ساز قشنگ شدن دندانها مي گردد اين يقين نادرستي است! ارتودنسي حوزه پاييني صورت را تماما زير تاثير قرار مي دهد و خير فقط لبخند , بلكه فرم لب و طول بيني تا زنخدان را تصحيح مينمايد . به عبارت ديگر با ارتودنسي ميتوان صورت مريض را خوبتر كرد . ميتوان صورت خيلي گرد را يه خرده كشيدهتر نشان اعطا كرد و به عكس لب پر رنگ را يه خرده در سمت درون يا اين كه لبهاي نازك را پاره اي درسمت خارج متمايل كرد .
در مواقعي كه ارتودنسي به تنهايي نتواند به فيض مناسب رسد ميتوان از درمانهاي جراحي هم براي زيبايي بيشتر فك و دندان استفاده كرد , البته در بخش اعظمي موردها ميتوان نصيب تحتاني صورت مريض را فارغ از جراحي تغييرو تحول بخشيد . هنگامي كه ما وضع و اوضاع مطلوبي براي صورت مريض در لحاظ بگيريم دندانها و فكها مي بايست در موقعيتي باشد كه غايت زيبايي را آماده نمايد و ارتودنسي ميتواند اين كار را انجام دهد .
روشهاي نو ارتودنسي تبليغاتي و بيمعناست اما روشهاي جديدي بهاين معالجه بيشتر شدهاست و تبليغات صحيح و اما غيرواقعي نيز دراين مورد هست . يكي اينها ارتودنسي نامرئي است كه از 10 تا 12 سال پيش دردسترس مردمان قرار گرفته است .
ارتودنسي نامرئي در واقع به طلقهاي شيشهاي گفته مي گردد كه با دقت به ناهنجاريهاي دنداني تعداد آنان مختلف است . اين طلقها تا يكسري سال پيش صرفا براي بعضي درمانهاي ويژه قابل استفاده بود , ولي بخش اعظمي از اين مشكلات مرتفع شدهاست . ولي هنوز نيز معالجه كليه ناهنجاريها با اين وسيله مقدور نيست .
اين طلقهاي بيرنگ روي دندانها قرار ميگيرند و به زحمت ميتوان آنانرا روءيت كرد . مريض نيز هر دو هفته اين طلقها را بده بستان مي نمايد و ارتودنتيست طلق جديدي را كه با اعتنا به حال و روز دندانهاي مريض به كمپاني توليد كننده توصيه داده وارد دهن مريض مينمايد . بدين ترتيب حتيدر صورت تغيير و تحول رنگ اين طلقها نيز با دقت به اينكه زود ردوبدل مي شوند , به ديده نميآيند . اين معالجه فوقالعاده راحت است و در حين معالجه , كمتر كسي متوجه ميشود كه چيزي روي دندانهاي مريض قراردارد .
اما همانطور كه گفتم اين طلقها محدوديتهايي دارااست و صرفا 15 تا 20 درصد اشخاصي كه نياز به ارتودنسي دارا هستند مي توانند از اينها استفاده نمايند . ضمن اينكه اين معالجه دوچندان گران است . اما مدل ديگري از معالجه ارتودنسي نيز هست كه در حين معالجه معين نيست كه سيمها در سمت داخلي دندانهاي مريض قرار داراهستند .
دراين روش سيمها از درون روي دندانها نصب مي شود . اين معالجه نيز به طور كامل اثر گذار است اگرچه زمانگيرتر و گرانتر از درمانهاي معمولي است , البته زياد مناسب است و از آنجا كه دسته بركتها با بركتهاي معمولي فرق دارااست , گويش را اذيت نميكند و به نسوج اطراف دندان نيز صدمه نميزند و فقط مي بايست بهداشت دهن و دندان بخوبي رعايت شود .
ولي دراين روش نيز مي بايست به جور خاصي دندانها را مسواك زد و بهداشت را بخوبي رعايت كرد . ضمن اين كه گونه بركتها دراين روش گردتر و مسطح خيس است تا به لهجه جراحت نزند و نتايج مطلوبي نيز داراست . به همين جهت بيشتر از ارتودنسي معمولي مورد دقت بيماران قرار مي گيرد .
دندانها پس از ارتودنسي نيز تغييرشكل ميدهند اين مورد تا حد متعددي به روش ارتودنسي وابسته است . در حالتيكه روش گزينش شده براي معالجه مريض از ابتدا بر مبناي ثبات باشد , سود ثابتتري به همراه خواهد داشت . اما مريض هم بايستي براي ارتقاء موفقيت معالجه مواقعي را مورد اعتنا قرار دهد . در اينجا سهم دكتر معالج 80 درصد و سهم مريض 20 درصد است و همياري آنان با نيز احتمال موفقيت در معالجه را ارتقا مي دهد . البته امروزه بندرت بعد از معالجه رجوع دوباره ناهنجاري را در مريض مشاهده ميكنيم .
پلاك اثبات خوبتر از متحرك است در پيشين در بخش اعظمي از مورد ها از پلاكهاي متحرك استفاده ميشد , البته اكنون اين روش بندرت مورد استفاده قرار ميگيرد و نسبتاً كنار نهاده شدهاست . پلاكهاي متحرك نميتواند دندانها را در يك فضاي سهبعدي جابهجا نمايد ولي در معالجه اثبات , قابليت جابهجايي دندانها در يك فضاي سه بعدي هست . در روش درماني متحرك موفقيت تا حد متعددي به همياري مريض وابسته است . اما بدين معنا نيست كه پلاكهاي متحرك در آتي كنار گذارده ميشود , بلكه به مرور استفاده از آنها كمتر خواهد شد . در عين هم اكنون برخلاف آنچه تصور ميگردد , روش درماني اثبات كمتر به دندانها صدمه ميزند ; چراكه دندانها در جهت در دست گرفتن شده جنبش مينمايند .
چنانچه از پلاك متحرك استعمال شود , ريشه دندان در جهت نامناسبي جنبش مينمايد كه شايد به نظارت ريشه منجر گردد , البته به صورت كلي دلايل جانبي ناشي از معالجه تا حد زيا دي به بهداشت شخصي مريض وابسته است .